در اینجا میخواهیم در مورد نرم افزار گرافیکی فتوشاپ توضیحاتی برای شما ارائه کنیم .
سیستم عاملهای Windows و Mac و به تازگی سیستم عاملهای یکی از محصولات شرکت ادوبی )Adobe( است که برای موبایل Android و iOS ارائه شده است. ابزارهای قدرتمند در عین سادگی و همچنین آسانی فتوشاپ این نرم افزار را از بعد از انتشار نسخه ی 7 خود به شهرت زیادی رساند .تا حدی که این روزها لفظ فتوشاپ دیگر برای هیچ کس، حتی کسانی که با مفاهیم کلی رایانه هم آشنایی ندارند ناشناخته نیست و گاهی اوقات به اشتباه به ویرایش عکس، فتوشاپ می گویند .در صورتی که فتوشاپ یکی از هزاران برنامه ی ساخته شده برای ویرایش عکس است )و صد البته بهترین.( اولین نسخه ی این نرم افزار در سال 3331 منتشر شد و آخرین نسخه ی این نرم افزار )در زمان نگارش کتاب( در سال 2131 میلادی. این نسخه چهاردهمین نسخه ی فتوشاپ می باشد و ادوبی از CC که مخفف عبارت Creative Cloud است در نامگذاری این نسخه از سری نرم افزارهای خود )که فتوشاپ هم عضوی از آن هاست( استفاده کرده است .از فتوشاپ در صنعت چاپ، طراحی وب، صفحه آرایی کتب و مجلات، روتوش عکس ها و … استفاده می شود. اما باید بدانیم که توانایی فتوشاپ کاملاً محصور به مهارت و سلیقه ی شخص است و با پذیرش این نکته می توان به بیان این مهم رسید: با فتوشاپ امکان «هر کاری» وجود دارد! در این کتاب قصد داریم این نرم افزار را به شیوه ای متفاوت آموزش دهیم. شیوه ای که در آن پس از خواندن مطالب کتاب بتوان به تعامل با رابط کاربری فتوشاپ پرداخت. از طرح مطالب خسته کننده و کلیشه ای پرهیز شده و در نگارش، صفحه آرایی ،ویرایش و اولویت بندی ارائه ی مطالب نهایت وسواس به خرج داده شده است. مسلماً هیچ کاری بی عیب و ایراد نیست، ولی سعی می کنیم که آن ها را به حداقل برسانیم.
بهتر است که برای نرم افزار گرافیکی فتوشاپ از نسخه ی CS3 به بالا استفاده کنید تا اولاً از امکانات روز این نرم افزار بهره مند شوید و ثانیاً مغایرتی با روند آموزش نرمافزار به دلیل قدیمی بودن نسخه ی نصب شده بر روی سیستم خود نداشته باشید. لازم به ذکر است که نسخه ی CC بر روی سیستم عامل ویندوز XP نصب و اجرا نمی شود و در صورت وجود این سیستم عامل بر روی پارتیشن خود، شما ملزوم به نصب نسخهی قبلی نرم افزار گرافیکی فتوشاپ یعنی CS6 هستید که البته فرق چندانی با این نسخه ندارد. دقت کنید که حتماً درایور کارت گرافیک شما نصب و ترجیحاً در آخرین آپدیت خود باشد. زیرا ممکن است که برخی امکانات سنگین فتوشاپ مثل سه بعدی سازها در صورت عدم سازگاری کارت گرافیک غیرفعال شوند.
با هم به بررسی این موارد می پردازیم تا بیشتر با رابط کاربری نرم افزار گرافیکی فتوشاپ آشنا شویم:
منو: فرامینی که در نرم افزار گرافیکی فتوشاپ قرار دارند اغلب در منو جای گرفته اند. با کلیک بر روی هر کدام از این یازده آیتم )که تا قبل از نسخه ی CS4 ده آیتم بودند و آیتم 3D وجود نداشت( منوی آبشاری مربوط به آن کلید باز می شود. فرامین مهم همیشه یک کلید میانبر دارند. مثلا با کلیدهای میانبر Crtl+S پروژه ی فعال ذخیره می شود. کلیدهای میانبر همواره در کنار دستور خود در منوی آبشاری نوشته شده اند. امکان تغییر میانبرها نیز با گزینه ی Keyboard Shortcuts در منوی Edit وجود دارد که دستکاری آن چندان توصیه نمی شود. در جدولی در اواخر کتاب مهمترین میانبرهای فتوشاپ آورده شده اند.
جعبه ی ابزار: ابزارهای نرم افزار گرافیکی فتوشاپ که برای کشیدن، نوشتن، جابجا کردن، برش و… لازم اند همگی در این بخش قرار دارند. این پنجره یکی از مهم ترین پنجره های فتوشاپ است .
1- نوار ابزار: با کلیک بر روی هر ابزار، تنظیمات آن ابزار در نواری پایین منوی اصلی فتوشاپ قرار می گیرد.
برای این کار یک پنل شناور را با ماوس به سمت سربرگ های یک پنل گروهی می کشانیم.
نکته ی مهم در رابطه با پنل های کوچک و گسترده و حتی جعبه ی ابزار و نوار ابزار این است که می توان هر کدام از آنها را با ماوس جابجا کرده و تغییر مکان داد؛ می توان آن ها را مثل سایر پنجر ههای ویندوز به حالت شناور در آورد و یا با کوبیدن آن ها به لبههای پنجره ی اصلی فتوشاپ )به جز لبه ی پایینی( آنها را به پنجره ی اصلی سنجاق کرد.
لبه های موردنظر در این تصویر با رنگ قرمز نشان داده شده اند.
ایجاد اولین پروژه نرم افزار گرافیکی فتوشاپ:
برای ایجاد یک پروژه ی جدید از منوی File گزینه ی New را انتخاب کرده و یا کلیدهای میانبر Ctrl+N را فشار دهید )استفاده از کلیدهای میانبر به علت سرعت بیشتر در فتوشاپ توصیه میشود(. پنجره ی زیر باز میشود. با هم این پنجره را بررسی می کنیم:
در بخش Name نام پروژه ی خود را وارد میکنیم. این کار را حتماً انجام دهید تا در آینده ده ها کار بینام
)Untitled( نداشته باشید که برای دیدن محتویات هر کدام نیاز به باز کردن آن و اتلاف وقت زیادی باشد )مثل من(!!!.
در ادامه ابتدا به بررسی اجزای Preset که درون کادر خاکستری رنگ قرار گرفته اند می پردازیم و بعد از آن مفهوم Preset را بیان خواهیم کرد.
در بخش Width طول تصویر )محور x( و در بخش Height عرض تصویر )محور y( را به دلخواه وارد کنید و یا اگر پروژه ی خاصی در ذهن ندارید بر روی Default Photoshop Size باقی بگذارید و یا اگر Preset بر روی گزینه ی دیگری است آن را به Default Photoshop Size تغییر دهید. در مقابل اندازه ی طول و عرض، واحد آن ها ذکر شده است )مثل سانتی متر، میلی متر، پیکسل و(… .گزینه ی بعدی تراکم پذیری) Resolution( است که واحد آن dpi )مخفف dot per inch به معنی نقطه در اینچ( می باشد. بهترین اندازه برای کارهای چاپی 111 است و برای سایر تصاویر که تنها در مانیتور نمایش داده می شوند 71 نیز کفایت میکند. عدد 111 عددی استاندارد در چاپ کار است و سایز پروژهی چاپ شده در این حالت دقیقاً به اندازهای که گفته شده است خواهد بود. یعنی اگر سایز پروژه را 31 سانتی متر در نظر گرفته باشیم تنها در صورتی که این عدد برابر 111 باشد به همین اندازهی 31 سانتی متر چاپ خواهد شد.
در رابطه با Color Mode بحث بسیار است. تا همین حد که برای کارهای کامپیوتری تنها نمایش در مانیتورها از گزینه ی RGB و برای کارهای چاپی از گزینه ی CMYK استفاده می شود. در بخش های بعدی به تکمیل این مبحث می پردازیم. در صورتی که قصد دارید کار نهایی شما دارای پس زمینه ی سفید باشد گزینه ی Background Contents را بر روی White قرار دهید و در غیر این صورت بر روی Background Color قرار دهید تا کار جدیدی با رنگ پیش زمینه داشته باشید .رنگ پیش زمینه و پسزمینه در ادامه توضیح داده خواهد شد. در صورتی هم که قصد دارید تصویر هیچ پس زمینه ای نداشته باشد از گزینه ی Transparent استفاده کنید.
نکته ی مهمی که باید دانسته شود تفاوت میان پیکسل سفید و «عدمِ» وجود پیکسل است. تصویری با پس زمینه ی سفید ممکن است بر روی کاغذ سفید و یا صفحه ی وب سفیدرنگ تفاوتی با تصویر بدون پس زمینه نداشته باشد ولی در جایی با رنگی غیر از سفید تفاوت خود را نشان خواهد داد.
در گوشه ی سمت راست و پایین همین پنجره، در بخش Image Size اندازه ی تخمینی پروژه نوشته می شود.
preset: ممکن است که اندازه، رزولوشن و به طور کلی تنظیمات مشخصی که در پنجره ی New وارد می کنیم به طور مکرر لازم به استفاده باشند. این امکان که مشخصات را برای استفاده های بعدی ذخیره کنیم Preset نام دارد. برای این کار ابتدا مشخصاتی را که قصد ذخیره ی آن را داریم وارد نموده و سپس بر روی کلید Save Preset کلیک میکنیم. امکان حذف presetها نیز با کلید Delete Preset وجود دارد. بعد از این کار می توان از منوی کشویی Preset، مشخصات مدنظر را انتخاب کرد. این منو علاوه بر شامل بودن Presetهای کاربر، سایزها و مشخصات دیگری هم دارد. مثل کاغذ A4 در بخش International Paper )که بعد از انتخاب این گزینه امکان انتخاب سایز در منوی کشویی پایینی
)Size( وجود خواهد داشت؛ نه فقط در مورد International Paper بلکه در مورد همهی گزینه هایی که زیرمجموعه دارند انتخاب زیرمجموعه از منوی کشویی Size صورت خواهد گرفت(. و یا رزولوشن های )HD )720p و) Full HD )1080p در بخش Film & Video.
در صورتی که تصویری در حافظه ی RAM کامپیوتر موجود باشد )برای مثال از صفحه Print Screen گرفته باشیم(، preset به طور اتوماتیک بر روی گزینه ی Clipboard )که در مواقع عادی خاکستری رنگ و غیرفعال است( رفته و مقادیر طول و عرض برابر سایز تصویر نامبرده خواهد بود.
در انتها بر روی کلید OK کلیک کرده و یا اینتر را فشار می دهیم.
پروژه ی فتوشاپی ما ساخته شد. اگر دقت کنید پنجره ی این پروژه هم قابلیت شناور بودن و هم قابلیت سنجاق شدن به پنجره ی اصلی فتوشاپ را داراست؛ حتی میتوان تعدادی از آنها را با سربرگ ها گروه بندی کرد و حتی پنجره ی گروه نیز می تواند شناور شود.
آخرین مبحث باز کردن یک پروژه ی قدیمی و یا یک عکس معمولی در نرم افزار گرافیکی فتوشاپ است. فرمت فایلهاینرم افزار گرافیکی فتوشاپ PSD میباشد. سایر عکسها نیز فرمت هایی نظیر PNG ،JPG و… دارند که درباره ی آن ها توضیح داده خواهد شد.
برای باز کردن یک فایل در نرم افزار گرافیکی فتوشاپ از منوی File گزینه ی Open را انتخاب کرده و یا از کلیدهای میانبر Ctrl+O استفاده میکنیم. راه دیگر باز کردن پنجره ی انتخاب فایل دو بار کلیک کردن )double click( بر روی محیط کار خالی و خاکستری رنگ است. اگر پروژه ای به پنجره ی اصلی فتوشاپ سنجاق شده است ابتدا با شناور کردن آن پنجره، فضای گفته شده را احیا کنید و سپس دو بار کلیک نمایید. برای Zoom in کردن )بزرگ نمایی( از کلیدهای Ctrl به علاوه ی کلید مثبت )+( و برای Zoom out کردن )کوچک نمایی( از کلیدهای Ctrl به علاوه ی کلید منفی) – استفاده می شود.